Instalacja wodociągowa wewnętrzna przeciwpożarowa spełnia podstawową rolę w doprowadzeniu wody gaśniczej do miejsc powstania pożaru. Jest ona wyposażona w system odpowiednio rozmieszczonych hydrantów wewnętrznych lub zaworów hydrantowych umożliwiających podłączenie węża z prądownicą i pobieranie wody do celów gaśniczych. Hydranty wewnętrzne wykorzystywane są głównie do gaszenia pożarów będących w zarodku lub pierwszej fazie rozwoju. Skuteczność prowadzenia akcji ratowniczych zależy głównie od ich parametrów hydraulicznych: ciśnienia na zaworze hydrantowym oraz wydajności nominalnej. Wymagania co do wielkości tych parametrów określają następujące przepisy:
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 roku w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów Dz. U. 121.poz 1138
- PN-EN 671-1 Stałe urządzenia gaśnicze. Hydranty wewnętrzne. Hydranty wewnętrzne z wężem półsztywnym
- PN-EN 671-2 Stałe urządzenia gaśnicze. Hydranty wewnętrzne. Hydranty wewnętrzne z wężem płasko składanym.
- PN-EN 671-3 Stałe urządzenia gaśnicze. Hydranty wewnętrzne. Część 3: Konserwacja hydrantów wewnętrznych z wężem półsztywnym i hydrantów wewnętrznych z wężem płasko składanym.
W celu stwierdzenia prawidłowości działania hydrantów wewnętrznych niezbędna jest okresowa kontrola tych parametrów (ciśnienia na zaworze hydrantowym oraz wydajności nominalnej).
Konserwacji hydrantów wewnętrznych powinny dokonywać kompetentne osoby, posiadające niezbędną wiedzę i doświadczenie w tym zakresie. Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne o których mowa poniżej powinny być przeprowadzane w okresach i w sposób zgodny z procedurami określonymi przez producentów hydrantów, nie rzadziej jednak niż raz w roku.
Węże stanowiące wyposażenie hydrantów wewnętrznych powinny być raz na 5 lat poddawane próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze, zgodnie z Polska Norma dotycząca konserwacji hydrantów wewnętrznych.
Hydranty wewnętrzne powinny być poddawane regularnym kontrolom w odstępach czasu zależnych od warunków otoczenia oraz zagrożenia pożarowego. Celem kontroli hydrantów wewnętrznych jest upewnienie się, że hydranty i wyposażenie:
- są na swoim miejscu
- są nie zastawione, widoczne, mają czytelne oznakowanie i instrukcję
- nie mają widocznych uszkodzeń, korozji lub wycieków
W trakcie konserwacji hydrantu wewnętrznego wąż powinien być całkowicie rozwinięty a hydrant poddany ciśnieniu. Należy sprawdzić czy :
- urządzenia są nie zastawione, nie uszkodzone , elementy nie są skorodowane, nie ma przecieków
- instrukcja obsługi jest czysta i czytelna
- miejsce umieszczenia jest oznakowane
- mocowania do ściany są odpowiednie, nie są obruszone i trzymają pewnie
- wypływ wody jest równomierny i dostateczny (wskazane jest użycie wskaźnika wypływu oraz miernika ciśnienia)
- miernik ciśnienia (jeżeli jest zastosowany) pracuje prawidłowo i w swoim zakresie pomiarowym
- wąż na całej długości nie wykazuje uszkodzeń, zniekształceń, zużycia czy pęknięć. Jeżeli wąż wykazuje jakieś uszkodzenia powinien być wymieniony na nowy lub poddany próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze.
- zaciski lub taśmowanie węża jest prawidłowe i właściwie zaciśnięte
- bęben węża obraca się lekko w obu kierunkach
- dla bębnów z wahliwym zamocowanie sprawdzić czy oś (zamocowanie) obraca się łatwo i czy bęben obraca się o 180?
- przy bębnach ręcznych sprawdzić czy zawór odcinający jest właściwego typu i czy działa łatwo i prawidłowo
- przy bębnach automatycznych sprawdzić pracę zaworu automatycznego oraz sprawdzić właściwą pracę serwisowego zaworu odcinającego
- sprawdzić stan przewodów zasilających w wodę (rurociągów), szczególną uwagę zwrócić na odcinki elastyczne czy nie wykazują oznak zużycia lub zniszczenia
- jeżeli jest skrzynka hydrantowa (obudowa) sprawdzić, czy nie jest uszkodzona i czy drzwiczki łatwo się zamykają
- sprawdzić, czy prądownica jest właściwego typu i czy prawidłowo pracuje
- sprawdzić pracę prowadnic węża, upewnić się, że są właściwie i pewnie zamocowane
- pozostawić hydranty i instalację w stanie gotowym do natychmiastowego użycia.
Jeżeli konieczne są poważniejsze naprawy zawór hydrantowy lub hydrant powinien być oznakowany „NIECZYNNY” i kompetentna osoba powinna powiadomić o tym użytkownika/właściciela.
Automatyczny bęben wężowy – Urządzenie gaśnicze składające się z bębna zasilanego osiowo w wodę, automatycznego zaworu wlotowego przylegającego do bębna, półsztywnego węża, zamykanej prądownicy oraz, jeżeli to wymagane, prowadnicy węża.
Automatyczny zawór odcinający – Zawór on/off działający automatycznie
Osoba kompetentna– osoba z niezbędnym przeszkoleniem i doświadczeniem oraz dostępem do wymaganych narzędzi, wyposażenia, informacji, instrukcji i wiedzy o procedurach zalecanych przez producentów, zdolna do wykonania konserwacji i napraw zgodnie z niniejszą normą
Łącznik – element przeznaczony do połączenia węża z zaworem oraz z prądownicą
Hydrant wewnętrzny – Urządzenie przeciwpożarowe składające się ze skrzynki hydrantowej, wieszaka na wąż, ręcznego zaworu, węża (składanego płasko) z łącznikami
Wieszak węża – Urządzenie (element) służący do zawieszenia węża hydrantowego
Wąż składany płasko – Wąż hydrantowy o płaskim przekroju, gdy nie jest pod ciśnieniem.
Konserwacja – Zespół technicznych i administracyjnych przedsięwzięć przewidzianych w celu utrzymania lub odtworzenia stanu, w którym urządzenie może spełniać swoją funkcję, do której jest przeznaczone
Ręczny bęben wężowy – Urządzenie gaśnicze składające się z bębna zasilanego osiowo w wodę, ręcznego zaworu wlotowego przylegającego do bębna, półsztywnego węża, zamykanej prądownicy oraz, jeżeli to wymagane, prowadnicy węża.
Ręczny zawór odcinający – Oddzielny zawór uruchamiany ręcznie instalowany przy bębnie węża lub w szafce hydrantowej.
Osoba odpowiedzialna – Osoba(y) odpowiedzialna(e) za zapewnienie efektywnej kontroli nad wymaganym zabezpieczeniem przeciwpożarowym posesji lub budynku.
Uwaga: Stosownie do ustaleń przepisów krajowych osobą odpowiedzialną może być właściciel lub użytkownik posesji (budynku).
Wąż półsztywny – Wąż zachowujący okrągły przekrój, nawet jeśli nie jest pod ciśnieniem
Prądownica zamykana – Element na końcu węża służący do kierowania i kontroli wypływu wody.
Dostawca – Strona (osoba) odpowiedzialna za produkt, proces lub usługę i odpowiadająca za spełnienie wymagań jakościowych. Definicja może być stosowana do wytwórców, importerów, monterów, serwisu.
Wychylny bęben węża – Bęben węża, który może obracać się w więcej niż jednej płaszczyźnie i jest montowany na:
- wychylnym ramieniu
- wychylnej rurze
- wychylnych drzwiach